PHILIPSBURG, Sint Maarten — Vrijdag 11 december 2020 heeft het Gemeenschappelijk Hof van Justitie (het Hof) het verzoek van het Openbaar Ministerie (OM) om onderzoek in te stellen naar het beleid binnen het Sint Maartense Havenconcern (de Haven) afgewezen.
Het OM begon in 2016 een voorbereidend onderzoek naar aanleiding van herhaalde signalen vanuit de samenleving dat binnen de Haven sprake zou zijn van ernstige misstanden. Op grond van de resultaten heeft het OM op 1 september 2017 een verzoek ingediend voor het instellen van onderzoek, een zogenoemde civiele enquête.
In een eerder stadium van de procedure waren er volgens het Hof gegronde redenen om te twijfelen aan een juist gevoerd beleid binnen de Haven. Maar nu de voormalig bestuursvoorzitter is ontslagen, er volgens het Hof niet blijkt van andere “rotte appels” binnen de organisatie én de Haven – naar mening van het Hof – een aantal organisatorische verbeteringen heeft doorgevoerd, is het Hof van oordeel dat op dit moment nog onvoldoende blijkt van dergelijke gegronde redenen.
Bovendien benadrukt het Hof minder optimistisch te zijn dan het OM dat het werk van onderzoekers in een enquête als onderhavige tot betekenisvolle maatregelen zou kunnen leiden. Volgens het Hof heeft dit in het verleden, bij een enquêteonderzoek naar een aantal Curaçaose overheidsmaatschappijen, ook weinig opgeleverd.
Het OM betreurt deze beslissing. De Haven is het afgelopen decennium geplaagd door vele misstanden waarbij tientallen miljoenen dollars uit het vermogen van de Haven zijn weggevloeid: geld dat is bestemd voor de Sint Maartense gemeenschap. Een deel van de misstanden – waarbij sprake was van ernstige strafbare feiten – is reeds in een aantal strafrechtelijke onderzoeken aan de orde gekomen, zoals bijvoorbeeld in de onderzoeken Emerald, Larimar en Draco.
Volgens het OM is een diepgaand onderzoek naar de oorzaken van deze misstanden een eerste, maar noodzakelijke, stap om de structurele problematiek binnen de Haven te kunnen aanpakken en in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. Het handelen van de voormalig bestuursvoorzitter is slechts een exponent van diepgewortelde problemen binnen de organisatie.
Die worden niet automatisch opgelost met zijn ontslag. Volgens het OM is het essentieel dat er duidelijkheid komt over de oorzaak van de vele misstanden. Alleen hiermee kunnen oplossingen worden geformuleerd om daadwerkelijke veranderingen binnen de Haven te kunnen doorvoeren. Bovendien heeft de samenleving recht op openheid ten aanzien van deze misstanden.
Het OM onderzoekt thans de mogelijkheden om tegen deze beslissing cassatie in te stellen bij de Hoge Raad.
